“Na uren is Rogier eindelijk klaar met zijn huiswerk: de tafel van vijf voor zijn tafelgenoot omzetten in een morsecode. Eerder schreef hij een rap over de tafel van drie en legde met macaronibochtjes de tafel van vier. Maar ondanks dit alles weet Rogier nog niet wat drie keer vier is.” We kennen in Nederland allerlei ‘leuke’ lesmethoden. Maar die zijn niet per se effectief, zegt Paul Kirschner. 
Ik lees graag artikelen van Paul Kirschner, universiteitshoogleraar en hoogleraar onderwijspsychologie aan de Open Universiteit. Zo nu en dan heb ik twijfels over ontwikkelingen, sprongen, hypes in het basisonderwijs, maar kan die gevoelens niet onder woorden krijgen. Kirschner kan dat wel, vaak in duidelijke bewoordingen en steunend op onderzoek. In dit stuk vertel ik iets over een artikel wat ik las in NRC van 8 februari 2018.
De gedachte is dat als kinderen gemotiveerd zijn, ze vanzelf gaan leren. Kirschner noemt dat naïef: ‘Het is simplistisch te denken dat leerlingen vanzelf leren als je ze vast hebt’, zegt hij. ‘Leren’ en ‘leuk’, zegt Kirschner zijn twee verschillende dingen. ‘Pingpongen is leuk, maar wie goed wil leren tafeltennissen, krijgt een strak trainingschema. Gitaar spelen is leuk, maar als je een nieuw akkoord moet leren, krijg je pijn in je vingers.’
Kirschner wil zeggen dat als je iets wil leren – en dat is de bedoeling van het onderwijs – dat vrijwel altijd niet leuk is en moeite kost. Het onderwijs moet het overdragen van kennis en vaardigheden handig aanpakken. We hebben dan te maken met een didactiek, waarin sprake is van effectief, efficiënt en bevredigend. Bevrediging bereik je als je de stapjes in het leerproces precies groot genoeg maakt voor successen. Zijn de stappen te groot, dan raakt het kind gedemotiveerd. Zijn de stappen te klein, dan verveelt het kind zich. Maar als je successen boekt op basis van eigen inspanning dan is dat niet leuk, maar geeft wel voldoening, bevrediging. Dat moeten we zien te bereiken: geprikkeld raken om steeds meer te leren. Een verslaving aan leren.
Klik hier voor hele artikel.