Wereldoriëntatie, incl. begrijpend lezen: logisch toch!

Scholen clusteren in toenemende mate het zaakvakonderwijs in groep 4 t/m 8. Daarbij gebruiken ze vaak pakketten als Blink, IPC, Da Vinci, Topondernemers, enz. Aan de hand van thema’s geven leerkrachten algemene informatie waarna de kinderen met hun verwondervragen op onderzoek gaan. Impliciet oefenen de kinderen de ‘21st century skills’. Mooi! Maar het wordt schitterend als scholen er ook hun begrijpend lezen aan koppelen.

Begrijpend lezen is in Nederland vaak nog een vak. Daarvoor hebben we methodes, zoals Nieuwsbegrip, Grip op Lezen, Tekstverwerken, Leeslink. Nog afgezien van het feit dat deze methodieken in een aantal opzichten achterhaald zijn en kinderen niet helpen teksten te begrijpen, kunnen we onmogelijk volhouden dat begrijpend lezen een vak is. Immers, als je leest, ben je altijd met begrip bezig. Dat start al vanaf de eerste regel die je leest. Terwijl je technisch leest, ben je altijd bezig een tekst te begrijpen. Feitelijk kun je anders niet van lezen spreken. Kortom, lezen is altijd begrijpend lezen.

Het ligt dus ook voor de hand aan de teksten, die logisch bij de wereldoriënterende thema’s horen, het begrip van die teksten te koppelen. Steeds meer scholen zien die logica en merken op hoe het de thema’s verrijkt. Het is opvallend hoe gemotiveerd kinderen zijn om te werken met deze wereldoriënterende teksten. Bovendien klinkt dan het negatieve woord begrijpend lezen niet meer in de klas .

Soms behoren bij pakketten als Da Vinci, IPC, enz. teksten. Soms zoeken we die teksten uit de bekende zaakvakmethoden. Maar ook oude verhalen, sprookjes, recepten en gedichten zijn bruikbaar als ze bij het thema horen. Vlotjes leggen we over deze teksten de stappen van de ervaren begrijpende lezer. We herlezen de teksten meerdere keren. We voegen kenmerkende aspecten van Close Reading in. Door preteaching, verlengde instructie en verdiepende opdrachten geven we vorm aan de differentiatie. We hebben een korte lijst met doelen, die we koppelen aan de lessen en aftekenen. De leerlingvolgsysteemtoetsen voor begrijpend lezen bieden de mogelijkheid de kinderen te volgen. En… we besluiten op het eind van het schooljaar ons abonnement van Nieuwsbegrip op te zeggen.

Spreekt dit lokkende beeld jullie aan? Mag ik komen vertellen over mijn ervaringen met scholen? wdejong@onderwijsmetlev.nl